Akciğer Koruyucu Ventilasyon

Akciğer Koruyucu Ventilasyon (AKV), ARDS (Akut Respiratuvar Distres Sendromu) gibi heterojen akciğer hasarı olan hastalarda, mekanik ventilasyonun kendisinin yarattığı hasarı (Ventilatorn Induced Lung Injury – VILI) en aza indirmek için tasarlanmış, kanıta dayalı, mortaliteyi azaltan bir stratejidir.

Temel prensibi, ARDS’de fonksiyonel akciğer hacminin (sağlam alveollerin) belirgin şekilde azaldığı (“baby lung” konsepti) gerçeğine dayanır. Strateji, bu “küçük” akciğeri aşırı gerilimden ve siklik kollapstan korumayı hedefler.

Temel bileşenleri ve hedefleri şunlardır:

1. Düşük Tidal Volüm (V_T): Volütravmayı (alveoler aşırı gerilim) önlemek için V_T, ideal vücut ağırlığı başına 6 mL/kg (genellikle 4-8 mL/kg aralığında) olarak hedeflenir.
2. Plato Basıncı (P_plat) Sınırlaması: Barotravmayı (daha doğrusu alveoler stresi) sınırlamak için P_plat (inspiratuar duraklatma sırasındaki statik basınç) =<30 cm H₂O olarak hedeflenir.
3. Optimal PEEP: Atelektravmayı (siklik alveoler kollaps ve yeniden açılma) önlemek, alveoler stabiliteyi sağlamak ve oksijenasyonu iyileştirmek için yeterli düzeyde PEEP uygulanır. PEEP ayarı genellikle FiO₂/PEEP tabloları (örn. ARDSNet) veya mekanik özelliklere (en iyi kompliyans/en düşük sürüş basıncı) göre titre edilir.
4. Sürüş Basıncı (P_DRIVE) Minimizasyonu: P_DRIVE (P_plat – PEEP), tidal volümün statik kompliyansa oranıdır ve fonksiyonel akciğer hacmiyle ilişkilidir. P_DRIVE‘nin =< 15 cm H₂O (veya mümkün olan en düşük seviyede) tutulmasının, P_plat veya V_T‘den bağımsız olarak mortalite ile daha güçlü ilişkili olduğu gösterilmiştir.
5. Permisif Hiperkapni: Düşük V_T stratejisinin kaçınılmaz bir sonucu olarak PaCO₂‘nin yükselmesine ve respiratuar asidoza (genellikle pH > 7.20 – 7.25 hedeflenerek) tolerans gösterilmesidir. Akciğer korumasının, normokapni hedefinden daha öncelikli olduğu kabul edilir (kontrendikasyonlar hariç).

Bu yaklaşım, VILI’nin inflamatuar komponenti olan biyotravmayı da azaltarak sistemik etkileri sınırlar.